Zdrowie prostaty ma kluczowe znaczenie dla jakości życia mężczyzn, zwłaszcza po 50. roku życia. Z wiekiem wzrasta ryzyko łagodnego przerostu gruczołu krokowego, a w jego rozwoju istotną rolę odgrywają codzienne nawyki. Jakie zmiany warto wprowadzić, by utrzymać prostatę w dobrej kondycji?
Dieta i styl życia dla zdrowia prostaty
Otyłość i cukrzyca to jedne z czynników ryzyka nasilających zmiany rozrostowe prostaty, dlatego utrzymanie prawidłowej masy ciała jest jednym z najważniejszych elementów profilaktyki. Możemy ją kontrolować dzięki aktywności fizycznej – która sama w sobie korzystnie wpływa na funkcje gruczołu krokowego – i diecie.
Systematyczny ruch pomaga złagodzić stany zapalne toczące się w organizmie, co przyczynia się do zmniejszenia problemów z oddawaniem moczu wywołanych przez łagodny rozrost prostaty. Z kolei w spożywanych na co dzień posiłkach możemy dostarczyć sobie składników korzystnie wpływające na pracę gruczołu krokowego, np.:
-
likopen – to silny antyoksydant występujący m.in. w przetworach pomidorowych,
-
kwasy omega-3 – wykazują działanie przeciwzapalne, są obecne przede wszystkim w tłustych rybach morskich.
Jednocześnie warto ograniczyć czerwone mięso, wysokoprzetworzone produkty, tłuste, smażone potrawy oraz słodzone napoje – wszystko to sprzyja stanom zapalnym i może zwiększać ryzyko chorób prostaty[1].
Badania kontrolne to podstawa profilaktyki
Regularne badania kontrolne są kluczowym elementem profilaktyki chorób prostaty. U mężczyzn po 50. roku życia (lub wcześniej, jeśli istnieją czynniki ryzyka) powinno być co roku wykonywane badanie palpacyjne per rectum, czyli przez odbytnicę. Lekarz ocenia w nim wielkość, kształt i konsystencję prostaty – jest to szybka i prosta metoda, pozwalająca wykryć nieprawidłowości, takie jak stwardnienia czy guzki.
Uzupełnieniem badania per rectum jest oznaczenie poziomu PSA (antygenu swoistego dla prostaty) we krwi. Jego wzrost może świadczyć o różnych chorobach gruczołu krokowego, w tym zapaleniu czy łagodnym przeroście, dlatego wynik zawsze należy interpretować w kontekście innych badań.
W diagnostyce obrazowej wykorzystuje się również USG, które pozwala dokładnie ocenić strukturę gruczołu i jego objętość. Lekarz może zlecić dodatkowo rezonans magnetyczny lub biopsję prostaty, jednak zazwyczaj to kolejne etapy rozpoznania choroby. Regularne wykonywanie badań profilaktycznych znacznie zwiększa szanse na wczesne wykrycie chorób prostaty i ich skuteczne leczenie.
Leczenie łagodnego przerostu prostaty – preparaty dostępne bez recepty
Leczenie prostaty na początkowych etapach jej rozrostu opiera się o stosowanie preparatów roślinnych, np. na bazie owoców palmy sabałowej. Jej działanie polega na hamowaniu aktywności enzymu 5-α‑reduktazy, który przekształca męski hormon płciowy testosteron w jego aktywną postać – dihydrotestosteron (DHT), odpowiedzialny za przerost komórek prostaty.
Owoc palmy sabałowej wykazuje też działanie przeciwzapalne, dzięki czemu może zmniejszyć obrzęk gruczołu krokowego. Tym samym przyczynia się do redukcji uciążliwych trudności z oddawaniem moczu, w tym konieczności częstych wizyt w toalecie, nagłego parcia na pęcherz, przerywanego i słabego strumienia moczu czy uczucia niepełnego opróżnienia pęcherza[2].
Pamiętajmy, że skuteczna profilaktyka opiera się na konsekwencji. Nawet drobne zmiany w codziennych nawykach mogą realnie wpłynąć na funkcjonowanie gruczołu krokowego. Regularne badania, właściwie skomponowana dieta oraz aktywność fizyczna to inwestycja w zdrowie na długie lata.
[1] Guo, F., McGee, E. E., Chiu, Y. H., Giovannucci, E., Mucci, L. A., & Dickerman, B. A. (2025). Evaluating recommendation-based dietary and physical activity strategies for prostate cancer prevention: a target trial emulation in the Health Professionals Follow-up Study. American journal of epidemiology, 194(2): 449-459.
[2]Ateyah, M. A., Abdulridha, M. K., & Alkabee, M. J. (2021). Saw Palmetto Therapy for Lower Urinary Tract Symptoms Associated with Benign Prostatic Hyperplasia Assessment in Iraq. Medico Legal Update, 21: 1448-1454.
Artykuł sponsorowany